TARİHE GİRİŞ VE MEDENİYETLER

TARİHE GİRİŞ VE TARİH ÖNCESİ DÖNEMLER:

TARİH: Toplumların geçmişteki yaşayış- larını, oluşturdukları kültür ve uygarlığı, yer ve zaman göstererek, neden-sonuç ilişkisi içinde belgelere dayanarak inceleyen ve anlatan bilimdir.
ÖZELLİKLERİ:
 Geçmiş olayları inceler.
 İnsanlar meydana getirir.
 Belgelere dayanmalıdır.
 Yer ve zaman belirtilmeli.
 Sebep-sonuç ilişkisi.
 Objektif olunmalı.
 Tarihi olaylar tekrarlanamaz(deney- gözlem yapılamaz).
TARİHİN KAYNAKLARI:
Yazısız Kaynaklar: Her türlü araç ve gereçler, toprak, taş ve kemikten yapılmış eşyalar, mağara resimleri, kabartmalar, mezarlar, anıtlar, insan ve hayvan iskeletleri.
Yazılı Belgeler: Kitabe, biyografi, yıllıklar, kitaplar, resmi yazışmalar, mühürler, fermanlar, kanunnameler, paralar, takvimler, antlaşmalar ve kil tabletler.

TARİHE YARDIMCI BİLİMLER:
Arkeoloji: Kazı bilimidir. Tarih öncesi araştırmalarda tarihe yardımcı olan en önemli bilimdir.
Etnografya: Öz kültür bilimidir.
Epigrafya: Anıt, kitabe bilimidir.
Paleografya: Eski yazı bilimidir. Tarih devirlerini aydınlatmada tarihe yardımcı en önemli bilimdir.
Nümizmatik (Meskukat): Eski paraları inceler.
Kronoloji: Zaman ve takvim bilimidir.
Filoloji: Dil bilimidir.
Diplomatik: Belgeler ve yazışmalar bilimidir.(Antlaşma ve fermanları inceler).
Antropoloji: Irk bilimidir.
Heraldik: Arma bilimidir.
Sigilografya: Mühür bilimi.
Coğrafya: Yer bilimi.
Sosyoloji: Toplum bilimidir.

TARİH YAZICILIĞININ GEÇİRDİĞİ AŞAMALAR:
Hikayeci (Nakilci) Tarih: Olaylar hikaye biçiminde mübalağalı biçimde ele alınır. Sebep-sonuç ilişkisi yoktur.
Öğretici Tarih (Pragmatik): Olaylardan ders çıkarmak suretiyle, toplumun ahlak ve karakterini geliştirmeyi amaçlar. Kahramanlar ön plana çıkartılır.
Sosyal Tarih: Olayların duygusal yönlerini dikkate almadan açıklayan tarih anlayışıdır.
Neden-Nasılcı (Bilimsel) Tarih: Olaylar sebep-sonuç ilişkisi içinde, neden ve nasıl sorularına cevap aranarak incelenir.
Kronik Tarih: Her yılın olayları, aralarında herhangi bir bağlantı gözetilmeden arka arkaya sıralanır.
Not: Tarih yazıcılığı Hitit krallarının tutturduğu yıllıklarla (anal) başlar.

TARİH ÇEŞİTLERİ:
Zamana Göre: İlkçağ uygarlıkları vs.
Mekana Göre: Orta Asya Türk Tarihi.
Konuya Göre: Siyasi tarih, Kültür tarihi.

TAKVİMLER:
Güneş yılı esaslı (Miladi) Takvim
 Güneş yılı esaslıdır. 365 gün 6 saat.
 4 yılda bir Şubat 29 çeker.(artık yıl)
 İlk Mısırlılar buldu, Roma geliştirdi
 Başlangıç Hz.İsa’nın doğumu.
 26 Aralık 1925’te T.C. kabul etti.
Ay yılı esaslı (Hicri) Takvim
 Ay yılı esaslıdır.354 gün. Ay’ın Dünya etrafında 12 kez dönmesidir.
 Başlangıç hicrettir (622).
 Hz. Ömer zamanında kullanılmaya başlandı.
Türkeler’in Kullandığı Takvimler:
 On İki Hayvanlı Türk Takvimi.
 Hicri Takvim.
 Celali Takvim(Selçuklu sultanı Celalettin Melikşah’a sunuldu).
 Rumi Takvim (XVIII. ve XIX. yy’da Osmanlı).
 Takvim-i Garbi (XX.yy başlarında Osmanlıda).
 Miladi Takvim (T.C. dönemi).